CoPhamMD Youtube Channel04/03/2025 Tiến triển mới về ung thư nhiếp hộ tuyến Trụ sinh chữa nhiễm trùng đường tiểu Thuốc trường sinh bất tử ngay trước m
1. Những điều nên biết khi bị ung thư nhiếp hộ tuyến
2. FDA vừa cho phép 1 trụ sinh mới chữa bệnh nhiễm trùng đường tiểu (UTI) trong gần 30 năm
Blujepa (GSK) = Triazaacenaphthylenes đánh vào cơ chế
E. Coli tự tạo.
Trước đây ta đã có 2 thuốc. Năm 1996, fosfomycin (monurol) và năm 2024, Pivya (PNC drug class).
Trên 3,000 bệnh nhân: Blujepa chữa khỏi UTI 50 – 58%,
bid x 5 days so với 43 -47% với nitrofurantoin.
GSK đang thử xem thuốc này có chữa được goonorrhea không!
3. Urine dipstick sẽ hữu hiệu & nhanh hơn ở các trẻ em bị sốt vì bị nhiễm trùng đường tiểu
2 – 6 tháng, không cần UA C&S
Khi nhiệt độ > 38⁰C
Dipstick thấy 1+ leukocyte esterase hay nitrite (+)
Sensitivity > 90.2%. Có thể cho thuốc chữa trị bé ngay trong khi chờ đợi kết quả UA C&S. Ngay cả ở các bé lớn tuổi hơn.
BS Kathryn M. Hunt, MD, Division of Emercency Medicine, Boston Children’s Hospital in Boston – Online Pediatrics.
4. Dinh dưỡng giúp ta sống lâu và khỏe mạnh
Diet gồm nhiều rau thực vật và ít thịt động vật (moderate amount).
Cộng với năng động và tập thể dục.
Nên ăn nhiều rau, trái cây, ngũ cốc thô, healthy fat, ít thịt -> là 1 phương pháp dinh dưỡng cho tuổi già.
Tránh ăn ultraprocessed food
Định nghĩa về cuộc sống thọ và khỏe mạnh là khi ta > 70 tuổi và không bị 1 bệnh nặng (major chronic disease) và trí óc còn minh mẫn, thể chất còn tốt.
Nên ăn theo kiểu Địa Trung Hải, DASH, Neurodegenerative Delay (MIND) và healtful plant-based diet (PDI), Planetary Health Diet Index (PHDI), empirical imflammatory dietary pattern and empirical dietary index for hyperinsulinemia.
The Lancet US NIH, Canadian Institute of Health Research.
5. Trái lucuma hay bột khô là 1 loại đường thay thế cho đường (sugar) thật rất tốt
Lucuma (trái lê ki ma ở Miền Nam Việt Nam) như là trái trứng gà ở Việt Nam. Trái này thấy rất nhiều ở Nam Mỹ.
Có đường rất ít, nhiều chất bổ, đường, fiber, polyphenols and carotennoids sẽ giúp điều hòa lượng đường trong máu, súc khỏe tim mạch và giảm oxidative stress.
Bán ở thị trường dưới dạng bột, có thể pha them vào cafe, oatmeal, smoothies và bánh nướng ngọt. Rất có lợi sức khỏe và giúp ta bỏ chất đường.
Khi ăn nhiều đường ta dễ bị tiểu đường, mập, ung thư, tim mạch. Do đó các BS khuyên ta nên bỏ ăn đường và thay thế bằng lucema, stevia, la hán quả và agave etc... Đường lucuma rất bổ dưỡng, có nhiều chất antioxidant, fatty acid của nó có α-linolenic acid (ALA) ≈ omega 3 fatty acid.
Lucuma là trái cây từ lacuma-trees ở Andean valleys of Bolivia, Peru, Chile and Ecuador. Được gọi là vàng (Gold of the Incas) vì nói là người dùng nó khỏe mạnh và sống lâu. Hiện giờ ở bên Peru người ta vẫn dùng nó để làm ice cream.
Khi chín, trái này sẽ cứng lại và ngọt với mùi thơm của caramel, khoai lang, maple syrup. Thường người ta chờ cho chín, khô rồi xay ra lấy bột và bán ở organic market và online.
Theo USDA thì 1 muỗng canh lucuma: chứa 30 calories, 1 gram protein, 0 gram fat, 6 grams carbohydrates, 3 grams sugar & 2 grams fibers so với 1 muỗng canh đường: 49 calories, 13 grams carbohydrates, 0 gram protein.
Người ta thấy lucuma sẽ giúp nutrition điều hòa lượng đường trong máu, chống lại cơ chế viêm, giúp làm tốt tim mạch, chống lại angiotensin I converting enzymes (chóng lại huyết áp cao, bệnh tim).
Tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu khoa học của Lucuma, cần cẩn thận khi dùng nó và chờ đợi những nghiên cứu này!
6. Nếu uống supplements mỗi ngày sẽ giúp ta chậm lão hóa (biological aging)
1 gram của omega-3 fatty acids/ngày sẽ trẻ mãi không già (chậm lại).
Omega-3 fatty acids + vitamin D + exercise
1 gram of an algae-based omega-3 supplement daily, 2,000 IU of vitmin D daily a+ strength-training exercise 30 phút x 3 times per week.
Tập điều hòa, ăn uống như vậy x 3 năm, bạn trẻ lại 3 tháng, ↓ DM, ↓ osteoporosis, ↓ CVD.
Nên nhớ omega-3 fatty acids: ALA, DHA, EPA, nếu ta bắt đầu lớn tuổi > 14 tuổi chúng ta nên ăn ALA.
Multivitamins cũng làm chậm lão hóa qua nhiều nghiên cứu rộng lớn.
Trong buổi trình bày 2025 AHA Epidermalogy, Prevention, Lifestyle & Cardiometabolic Health Scientific Session ở New Orleans. The Cocae Supplement Mutivitamins Outcomes Study (COSMOS).
Khi uống multivitamins ta sẽ ít bị aggressive cancer, bớt bị bệnh kinh niên, giảm cataract. Kết quả của COSMOS study.
Thấy là ↓ 10 – 20% slower aging (4 tháng). Do đó ăn uống lành mạnh + multivitamins + exercise.
7. Uống nước ngọt, sủi bọt, sẽ tăng sác xuất bị stroke, ↑ 22%
Carbonated drinks có caffeine, sugar, đường hóa học -> sẽ làm tăng ký, stroke, T2D.
Một ngày ta chỉ nên dùng đường ở mức 6% của total carolies ≈ 6 teaspoons cho các bà và 9 teaspoons cho các ông.
Trong khi đó nếu bạn uống 1 lon (12 oz can) soda, bạn uống 10 muỗng cafe đường.
Chỉ nên uống nước hoặc naturally flavored drinks.
Nếu bạn uống 4 cups of coffee/ngày -> stroke 37%, nếu bạn bị HTN, bạn uống 200 mg – 300 mg caffeine/day bạn sẽ ↑ chết vì stroke hoặc heart attack.
Nếu muốn ít bị stroke, bạn nên ăn: balance diet, ăn nhiều thực phẩm có potassium 2,600 mg/day cho phụ nữ và 3,400 mg/day cho các ông (chuối, khoai, cam, salmon, white beans). Năng động. Không hút thuốc. Giảm uống rượu.
8. Tin vắn
A. Albuminuria sẽ giảm xuống đáng kể cũng như eGFR cải thiện với thuóc Dapagliflozin ở T2D. 10 gram/day sẽ giảm UACR (urine albumin-to-creatinine ratio) < 20mg/g, and an eGFR > 30 mL/min/1.73 m². Nephrology – JAMA Open 03/24/25
B. Ở người cao niên > 80 tuổi, nếu blood pressure 130 mm Hg sẽ ít chết vì tim mạch – Journal of ACC.
C. Các bà trên 55 tuổi vẫn nên chụp vú mỗi năm đến trên 75 tuổi nếu còn có thể sống trên 10 năm nữa.
| A. 1 dụng cụ giúp cho việc thiết sinh nhiếp hộ tuyến trở nên giản dị và có lẽ chính xác hơn. Micro-ultrasound guided prostate biopsy (thiết sinh) đã chứng tỏ không thua MRI-guided prostate biopsy theo buổi thuyết trình tại 2025 Annual Congress of European Association of Urology. OPTIMUM trial thấy là phương pháp mới này sẽ tìm ra 4.5% ung thư nhiếp hộ tuyến hơn là dùng phương pháp MRI. Nếu thấy PSA cao hoặc digital exam thấy bướu nhiếp hộ tuyến thì ta có thể làm ngay tại phòng mạch BS tiết niệu Bx (khám và thử nghiệm cùng 1 lúc). Kết quả chính xác, tốt hơn MRI 1 chút. Trong khi MRI, ta phải làm 2 lần. BS Adam Kinnaird, MD, PhD, chair in Prostate Cancer Research of the Univ. of Alberta in Edmonton, Canada. Micro-ultrasound có thể nhỏ như sợ tóc, high frequencies hơn máy ultrasound bình thường, dể cầm và chụp. Người ta thử trên bệnh nhân chia làm 3 nhóm. MUB (n=121); MUB + fusion MRI (n=226), MRI + US-guided (n=331). Bệnh nhân 65 tuổi, PSA: 6.9 ng/ml -83% người da trắng – JAMA tuần vừa rồi. Máy micro-ultrasound này tên là ExactVu system. BS Gerald Andrilo MD, Urology Chief of Univ. of Washington in St Louis, Missouri, là người sáng lập ra system ExactVu và FDA approved 2017. Phương pháp Micro-ultrasound dễ áp dụng ở nước chậm phát triển. Giản dị không phải đi khám 2 lần. Không phải nằm trong hộp kín tốn kém, nếu bệnh nhân đã bị hip fracture, hay đã gắn kim loại vào xương đã gãy thì chịu thua. Đây là 1 phương pháp có thể thay thể MRI – March 22/2025 – EAU Conference BS Jochen Walz, Institut Paoli-Calmetters Cancer Center, Marseille,France. B. Phương pháp Transperineal Prostate Biopsies tốt hơn là Transrectal Prostate Biopsies. LATP (local anesthesia) – TRANSLATE study 1,100 bệnh nhân, 5.7% - UK. Ít bị nhiễm trùng và chính xác hơn. Được đăng trong The Lancet Oncology, cùng lúc Annual Congress of the European Association of Urology. 562 bệnh nhân: chỉ có 2 trong 563 bệnh nhân LATP bị nhập viện trong vòng 35 ngày. Trong khi đó nhóm TRUS có 9 bệnh nhân nhập viện. Các BS ở Hoa Kỳ đều khen là phương pháp này an toàn. Các BS Âu Châu khuyên nên làm LATP hơn là TRUS. Nhưng với 1 người BS kinh nghiệm thì 2 phương pháp đều tốt như nhau. C. 1 phương pháp mổ mới đã cải thiện hậu căn của việc cắt bỏ ung thư nhiếp hộ tuyến. Các BS ở UK đã nghĩ cách mổ NeuroSafe là khi lấy tế bào ung thư, theo dõi frozen section, khi nào thấy lấy hết thì ngừng lại. Không cắt ra ngoài vỏ bọc của nhiếp hộ tuyến vì ở đó có giây thần kinh. Nếu ta cắt có thể bệnh nhân bị ED. Mổ robot surgery. Khi đang mổ ta có thể xem qua thiết sinh đông lạnh xem là tế bào ung thư đã lấy hết chưa, nếu hết thì ngừng lại và ta có thể bảo vệ hệ thống thần kinh của nhiếp hộ tuyến, trừ trường hợp nặng mới phải cắt ra capsule of nhiếp hộ tuyến. D. Sau khi mổ radical prostatecomy (RP) tiếp tục cao thì hậu căn rất xấu. Tử xuất là 13.86%. PSA ≥ 1 ng/ml và 8.17% < 1ng/ml ở những bệnh nhân T1N0M0 to T3N0M0. Trước khi mổ PSA > 20ng/ml. Sau khi mổ RP: Nếu undetectable thì good progress – JAMA Oncology. |
2. FDA vừa cho phép 1 trụ sinh mới chữa bệnh nhiễm trùng đường tiểu (UTI) trong gần 30 năm
Blujepa (GSK) = Triazaacenaphthylenes đánh vào cơ chế
E. Coli tự tạo.
Trước đây ta đã có 2 thuốc. Năm 1996, fosfomycin (monurol) và năm 2024, Pivya (PNC drug class).
Trên 3,000 bệnh nhân: Blujepa chữa khỏi UTI 50 – 58%,
bid x 5 days so với 43 -47% với nitrofurantoin.
GSK đang thử xem thuốc này có chữa được goonorrhea không!
3. Urine dipstick sẽ hữu hiệu & nhanh hơn ở các trẻ em bị sốt vì bị nhiễm trùng đường tiểu
2 – 6 tháng, không cần UA C&S
Khi nhiệt độ > 38⁰C
Dipstick thấy 1+ leukocyte esterase hay nitrite (+)
Sensitivity > 90.2%. Có thể cho thuốc chữa trị bé ngay trong khi chờ đợi kết quả UA C&S. Ngay cả ở các bé lớn tuổi hơn.
BS Kathryn M. Hunt, MD, Division of Emercency Medicine, Boston Children’s Hospital in Boston – Online Pediatrics.
4. Dinh dưỡng giúp ta sống lâu và khỏe mạnh
Diet gồm nhiều rau thực vật và ít thịt động vật (moderate amount).
Cộng với năng động và tập thể dục.
Nên ăn nhiều rau, trái cây, ngũ cốc thô, healthy fat, ít thịt -> là 1 phương pháp dinh dưỡng cho tuổi già.
Tránh ăn ultraprocessed food
Định nghĩa về cuộc sống thọ và khỏe mạnh là khi ta > 70 tuổi và không bị 1 bệnh nặng (major chronic disease) và trí óc còn minh mẫn, thể chất còn tốt.
Nên ăn theo kiểu Địa Trung Hải, DASH, Neurodegenerative Delay (MIND) và healtful plant-based diet (PDI), Planetary Health Diet Index (PHDI), empirical imflammatory dietary pattern and empirical dietary index for hyperinsulinemia.
The Lancet US NIH, Canadian Institute of Health Research.
5. Trái lucuma hay bột khô là 1 loại đường thay thế cho đường (sugar) thật rất tốt
Lucuma (trái lê ki ma ở Miền Nam Việt Nam) như là trái trứng gà ở Việt Nam. Trái này thấy rất nhiều ở Nam Mỹ.
Có đường rất ít, nhiều chất bổ, đường, fiber, polyphenols and carotennoids sẽ giúp điều hòa lượng đường trong máu, súc khỏe tim mạch và giảm oxidative stress.
Bán ở thị trường dưới dạng bột, có thể pha them vào cafe, oatmeal, smoothies và bánh nướng ngọt. Rất có lợi sức khỏe và giúp ta bỏ chất đường.
Khi ăn nhiều đường ta dễ bị tiểu đường, mập, ung thư, tim mạch. Do đó các BS khuyên ta nên bỏ ăn đường và thay thế bằng lucema, stevia, la hán quả và agave etc... Đường lucuma rất bổ dưỡng, có nhiều chất antioxidant, fatty acid của nó có α-linolenic acid (ALA) ≈ omega 3 fatty acid.
Lucuma là trái cây từ lacuma-trees ở Andean valleys of Bolivia, Peru, Chile and Ecuador. Được gọi là vàng (Gold of the Incas) vì nói là người dùng nó khỏe mạnh và sống lâu. Hiện giờ ở bên Peru người ta vẫn dùng nó để làm ice cream.
Khi chín, trái này sẽ cứng lại và ngọt với mùi thơm của caramel, khoai lang, maple syrup. Thường người ta chờ cho chín, khô rồi xay ra lấy bột và bán ở organic market và online.
Theo USDA thì 1 muỗng canh lucuma: chứa 30 calories, 1 gram protein, 0 gram fat, 6 grams carbohydrates, 3 grams sugar & 2 grams fibers so với 1 muỗng canh đường: 49 calories, 13 grams carbohydrates, 0 gram protein.
Người ta thấy lucuma sẽ giúp nutrition điều hòa lượng đường trong máu, chống lại cơ chế viêm, giúp làm tốt tim mạch, chống lại angiotensin I converting enzymes (chóng lại huyết áp cao, bệnh tim).
Tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu khoa học của Lucuma, cần cẩn thận khi dùng nó và chờ đợi những nghiên cứu này!
6. Nếu uống supplements mỗi ngày sẽ giúp ta chậm lão hóa (biological aging)
1 gram của omega-3 fatty acids/ngày sẽ trẻ mãi không già (chậm lại).
Omega-3 fatty acids + vitamin D + exercise
1 gram of an algae-based omega-3 supplement daily, 2,000 IU of vitmin D daily a+ strength-training exercise 30 phút x 3 times per week.
Tập điều hòa, ăn uống như vậy x 3 năm, bạn trẻ lại 3 tháng, ↓ DM, ↓ osteoporosis, ↓ CVD.
Nên nhớ omega-3 fatty acids: ALA, DHA, EPA, nếu ta bắt đầu lớn tuổi > 14 tuổi chúng ta nên ăn ALA.
Multivitamins cũng làm chậm lão hóa qua nhiều nghiên cứu rộng lớn.
Trong buổi trình bày 2025 AHA Epidermalogy, Prevention, Lifestyle & Cardiometabolic Health Scientific Session ở New Orleans. The Cocae Supplement Mutivitamins Outcomes Study (COSMOS).
Khi uống multivitamins ta sẽ ít bị aggressive cancer, bớt bị bệnh kinh niên, giảm cataract. Kết quả của COSMOS study.
Thấy là ↓ 10 – 20% slower aging (4 tháng). Do đó ăn uống lành mạnh + multivitamins + exercise.
7. Uống nước ngọt, sủi bọt, sẽ tăng sác xuất bị stroke, ↑ 22%
Carbonated drinks có caffeine, sugar, đường hóa học -> sẽ làm tăng ký, stroke, T2D.
Một ngày ta chỉ nên dùng đường ở mức 6% của total carolies ≈ 6 teaspoons cho các bà và 9 teaspoons cho các ông.
Trong khi đó nếu bạn uống 1 lon (12 oz can) soda, bạn uống 10 muỗng cafe đường.
Chỉ nên uống nước hoặc naturally flavored drinks.
Nếu bạn uống 4 cups of coffee/ngày -> stroke 37%, nếu bạn bị HTN, bạn uống 200 mg – 300 mg caffeine/day bạn sẽ ↑ chết vì stroke hoặc heart attack.
Nếu muốn ít bị stroke, bạn nên ăn: balance diet, ăn nhiều thực phẩm có potassium 2,600 mg/day cho phụ nữ và 3,400 mg/day cho các ông (chuối, khoai, cam, salmon, white beans). Năng động. Không hút thuốc. Giảm uống rượu.
8. Tin vắn
A. Albuminuria sẽ giảm xuống đáng kể cũng như eGFR cải thiện với thuóc Dapagliflozin ở T2D. 10 gram/day sẽ giảm UACR (urine albumin-to-creatinine ratio) < 20mg/g, and an eGFR > 30 mL/min/1.73 m². Nephrology – JAMA Open 03/24/25
B. Ở người cao niên > 80 tuổi, nếu blood pressure 130 mm Hg sẽ ít chết vì tim mạch – Journal of ACC.
C. Các bà trên 55 tuổi vẫn nên chụp vú mỗi năm đến trên 75 tuổi nếu còn có thể sống trên 10 năm nữa.