PSA cao ta phải làm ǵ? 3 loại trà dược thảo nào không nên uống khi bị tiểu đường? Cách chữa trị bệnh huyết áp mới bên Âu Châu 10/03/2024
1. PSA bị cao ta phải làm gì?
Khi đi thử máu mà thấy PSA bị cao ta phải làm thiết sinh kiểu gì để tìm ra ung thư nhiếp hộ tuyến 1 cách chính sác và hữu hiệu?
Các BS trên thế giới đã theo dõi và nghiên cứu cả 10 năm nay để tìm cách chữa trị bệnh ung thư nhiếp hộ tuyến một cách hữu hiệu và không dư thừa.
Trước đây > 40 tuổi là ta phải thử PSA. Nếu bị cao > 4 ng/ml là gửi đi cho BS tiết niệu để theo dõi và trị liệu rồi từ đó có rất nhiều bệnh nhân được mổ cắt bỏ nhiếp hộ tuyến và cuộc mổ này đã để lại cho người mổ bị xón tiểu, bất lực, rất khó chịu và nhiều người không chữa trị vẫn khỏe mạnh và sống lâu như thường.
Do đó các BS tiết niệu và giới y khoa không đòi hỏi thử máu PSA nữa trừ trường hợp có người trong gia đình bị ung thư nhiếp hộ tuyến và có triệu chứng như tiểu đêm nhiều lần, tiểu khó và yếu, bị nhiễm trùng đường tiểu và bất lực về sinh lý.
Bây giờ nếu ta thử máu mà thấy PSA > 3 ng/ml thì ta phải làm sao? Đây là 1 nghiên cứu từ BS Jonas Hugosson, MD, PhD of Univ. Of Gothenburg, Sweden và đồng nghiệp viết 1 bài khảo cứu tường tận và được đăng trong tờ NEJM tuần rồi.
Và sau 4 năm theo dõi cuộc điều tra này ta đã đến 1 kết luận rất ích lợi cho BS tiết niệu là ta nên làm MRI nhiếp hộ tuyến.
Trước nhất để xem là triệu chứng nào nói là bệnh nhân có thể bị ISUP (International Society of Urological Pathology), grade 1(Gleason grade group 1) so với ISUP grade > 2. Khi grade 1 ta chỉ theo dõi cẩn thận mỗi năm hay 2, 4, 6, 8 năm, repeat MRI và nếu cần thiết làm thiết sinh. Nếu grade 2 thì cho làm thiết sinh ngay! Ta thấy là đã giúp cho bệnh nhân khỏe mạnh như là chữa trị curative treatment.
So với 1 nhóm bệnh nhân, số đông tương đương khi thấy
PSA > 3ng là gửi đi làm thiết sinh ngay không kể là MRI nói gì (systematic biopsy). Bệnh nhân 50 – 60 tuổi. Sau 4 năm theo dõi thì nhóm systematic biopsy là 4.5% còn nhóm MRI-targeted Bx là 2.8%. Như vậy là 57% lower ở nhóm MRI-targeted Bx.
Kết quả là bệnh nhân có thể sẽ bị trầm trọng hơn ở nhóm MRI-targeted Bx so với nhóm systemic Bx, nhưng không sao! Kết quả cuối cùng tương đương với nhau. BS Pinsky viết là cứ 1,000 bệnh nhân thì nhóm MRI-targeted Bx sẽ đưa tới 51 người ít hơn bị làm thiết sinh và 14 người ít hơn làm Dx ISUO grade 1. Như vậy sẽ giảm Dx ISUP grade 2 hay cao hơn là 3 người.
BS Hugosson và đồng nghiệp kết luận là nhờ MRI-targeted Dx mà ta có thể Dx 50% ung thư không đáng sợ và sác xuất bệnh nhân sẽ bị nặng và trở thành không chữa được trong khoảng thời gian theo dõi rất là thấp. Như thế sẽ giúp các BS và bệnh nhân an toàn theo phương pháp này.
NEJM – 09/26/2024 và Editorial Paul Pinsky, PhD
2. Transperineal biopsies an toàn hơn transrectal method
Jin Hu, MD – JAMA Oncology
Phương pháp làm thiết sinh nhiếp hộ tuyến transperineal bx không gây ra nhiễm trùng và bệnh nhân không cần được cho trụ sinh trước khi làm Bx; Ở nhóm TR có 6 trường hợp bị infection nhưng nhẹ thôi và không nguy hiểm.
BS Hu nói là nhiễm trùng cho phương pháp transrectal là
5 – 7%. Ở bên âu châu họ đều làm bằng transperineal còn ở Hoa Kỳ, chưa có chính thức nhưng hội tiết niệu chờ đến năm 2025, hội sẽ có 1 cuộc bàn thảo chính thức và sẽ cho quyết định. Nhiều BS ở các tiểu bang khác điều nói không khác nhau bao nhiêu! Nhưng transperineal an toàn hơn!
BS Richard Szabo, MD, UCIU transperineal sẽ giúp ta kiếm được pathology ở phần trước và trên đỉnh cao nhất (apex) của nhiếp hộ tuyến và transrectal có thể missed 1 số cancer.
BS Schaffer nói là transperineal chưa được chấp nhận ở Hoa Kỳ vì mới.
3. Giải pháp thuốc bán ở OTC giúp các ông bị ED (Erectile dysfuntion)
Đã có tới 60% các ông bị bất lực mà không thể uống thuốc phosphodiesterase 5 (PDE5) để giúp các ông kéo cờ khởi nghĩa trong vòng 10 phút. Trong khi đó thuốc gel bôi vào đầu của dương vật ( glands) là có thể hành sự ngay!
BS Wayne Hellstrom, MD chief andrology at Tulane School of Medicine in New Oreleans, thuốc MED3000 (eroxon) vào 05/05/2024 trong buổi họp của các BS tiết niệu tại San Antonio, Taxas, U.S FDA coi đây là 1 device và đã approved nó vào 06/2023.
Hãng Futura nói sẽ được bán ra thị trường 2025. Giá bán ở UK là $31 (4 pack of single-use tubes).
BS Hellstrom nói là MED3000 sẽ là 1st line giúp cho PDE5 inhibitors -> giúp cho ED rất nhiều không dùng PDE5 vì cần hơn 4 tiếng đồng hồ để có thể hành sự, nên đã có 50% bỏ cuộc.
4. Kem bôi để giúp các phụ nữ được rạo rực thương chồng
Topical sildenafil (citrate) cream 3.6%. Trước đây được báo cáo trong tờ OB-GYN là không effect ở các bà so với placebo.
Nhưng mới đây Isabella Johnson, senior manager của Daré Bioscience, San Diego, California, nói là đang ở 2b exploratory, randomized, placebo-controlled, double-blind study thì thấy là sildenafil cream có nhiều sác xuất cải thiện sự ham muốn của phụ nữ, cảm giác tình dục khá phức tạp, nên cần điều tra thêm.
5. 3 dược thảo trà không nên uống nếu bạn đang bị tiểu đường A. Aloe Vera Herbal Tea: Dễ làm ta bị hypoglycemia, ↓ BP, ↓ cholesterol nhưng khi uống có thể làm đường xuống thấp quá!
B. Chamomile Herbal Tea: Không ảnh hưởng gì tới đường nhưng hay làm thuốc loãng máu mạnh hơn, dễ làm chảy máu nội tạng.
C. Fenugreek Herbal Tea: Giảm đường -> hypoglycemia và interaction với thuốc loãng máu.
Cái chính là khi bị tiểu đường ta phải ăn uống cẩn thận, tập thể dục điều hòa, ăn nhiều chất sợi, ăn bớt tinh bột, ăn đồng đều chất mỡ thực vật và động vật, chất đạm, ăn thật nhiều rau. Nhớ dùng thêm vitamin B12 nếu bạn đang uống metformin.
Thử đường hằng ngày và thử máu 2-3 tháng 1 lần để biết lượng A1c, chức phận gan & thận.
6. Cũ người mới ta
Metformin được thử ở con khỉ (cynomolgus monkeys), thấy là thuốc này làm chậm lão hóa của tất cả bộ phận trong con khỉ và giúp khỉ này trẻ mãi, giúp lùi lại 6 năm của những dấu hiệu lão hóa và như vậy thuốc này giúp ta cải lão hoàn đồng (đang được nghiên cứu).
Metformin giúp trí óc minh mẫn
Medical News Today
Trong tuần vừa rồi, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism nói là sẽ giúp cho bướu u sơ tử cung nhỏ lại (fibroid uterus).
NIH – Chữa được người bị hói đầu có sẹo ở đỉnh đầu (thường thấy ở ngươi da đen).
7. Cách chữa trị bệnh huyết áp cao mới ở bên Úc Châu
European Society of Cardiology (ESC)
Bắt đầu bằng combo ba thứ thuốc amlodipine (calcium channel blocker), telmisartan (angiotensin blocker) & indapamide (diuretic) trong 1 viên.
Uống bắt đầu 1/4 dose, rồi tăng lên ½ và cuối cùng full-dose.
Nếu vẫn còn cao thì thêm 1 thuốc thứ tư là beta-blocker hay là spironolactone. Người ta thích spironolactone hơn là bisoprolol vì huyết áp sẽ được giảm xuống nhiều hơn với spironolactone (QUADRO = perindopril, indapamide, amlodipine and bisoprolol hoặc spironolactone).
8. Semaglutide có thể được dùng để chữa trị cho người nghiện opioid (opioid use disorder)
09/25/2024 – JAMA Network Open
Có thể giúp bỏ nghiện thuốc lá và rượu!
9. Tirzepatide quả thật giúp ta control lượng đường trong máu lâu dài, giảm ký
EASD 2024 Annual Meeting, University of Washington, Seattle